ازدواج حضرت علی و حضرت فاطمه (علیهما السلام)
الگوی یک زندگی پاک مالی
ازدواج حضرت علی (ع) و فاطمه(س) از حوادث سال دوم هجری است.شیعیان سالروز آن را در اول ذی الحجه گرامی می دارند پیامبر با رد چند خواستگار خواستگاری علی ابن ابیطالب را پذیرفت و این ازدواج را آسمانی دانست و فرمود: فاطمه(س) را خدا به ازدواج علی(ع) در آورده است. مهریه حضرت زهرا بنابر قول مشهور همان مهر و السنه (500درهم) بود.
خواستگاری
منابع شیعه و سنی با تفاوتهایی، ماجرای خواستگاری را نقل کرده اند.گفتهاند که در مدینه،چند تن از صحابه مانند ابوبکر، عمر بن خطاب و عبدالرحمن ابن عوف به خواستگاری فاطمه(س) آمدند ولی پیامبر (ص)پاسخ داد که ازدواج او به دست خدااست و منتظر ابلاغ خواست و قضای الهی است برخی مهاجران به حضرت علی گفتند: چرا از فاطمه(س) خواستگاری نمی کنی؟پاسخ داد:« به خدا قسم که چیزی ندارم.» به او گفتند پیامبر(ص) از تو چیزی نمی خواهد. سرانجام علی(ع) نزد رسول خدا(ص) رفت ولی از روی شرم، نتوانست درخواست خود را بگوید. در مرتبه سوم، از فاطمه(س) خواستگاری کرد.پیامبر(ص) فرمود:« آیا چیزی داری؟» علی گفت: « ای رسول الله(ص)، چیزی جز زره ام ندارم.» پیامبر (ص) فاطمه را به دوازده و نیم اوقیه طلا مهریه به ازدواج او در آورد و زره اش را به وی باز گردانید گفتهاند که برخی مهاجران گلایه کردند اما پیامبر (ص) گفت: «من فاطمه را به علی ندادم؛خدا او را به علی داد.»
خطبه عقد
ابن شهر آشوب در مناقب آل ابیطالب آورده است هنگام ازدواج فاطمه،پیامبر بر منبر رفت و خطبه ایراد کرد و فرمود: خداوند به من دستور داده است که فاطمه را به عقد علی در بیاورم و من نیز اگر علی راضی باشد،فاطمه را با مهریه 500 درهم به عقد ازدواج علی در می آورم. علی گفت: من به این کار رضایت دارم.

تاریخ ازدواج
کلینی در کافی به نقل از امام سجاد (ع) بیان می دارد که یک سال پس از هجرت به مدینه،رسول الله (ص)،حضرت فاطمه (س) را به حضرت علی (ع) تزویج کرد. این قول با آنچه که طبری از امام باقر (ع) روایت می کند،سازگار تر است که بیان می دارد امام علی (ع) در چند شب باقی مانده از ماه صفر در سال دوم هجری حضرت با فاطمه(س) ازدواج کرد. ابوالفرج اصفهانی در مقاتل الطالبین همین مطلب طبری را نوشت و در ادامه دارد که ... و بعد از بازگشت از غزوه بدر علی (ع) بر فاطمه (س) وارد شد. پیامبر (ص) اول ذی الحجه سال دوم هجری رسول الله (ص) حضرت فاطمه (س) را به خانه امیرالمومنین فرستاد. بنابراین فاصله زمان عقد تا عروسی تقریبا 10 ماه بوده است. شاید عجله پیامبر اکرم (ص) در اجرای صیغه عقد،برای این بوده است که جواب روشنی به خواستگارها داده باشد و عجله نکردن در برپایی مراسم عروسی برای این بوده است که فاطمه (س) ظاهرأ به رشد و نمو بیشتری از لحاظ جسمی برسد.
مهریه
منابع تاریخی میزان مهریه حضرت زهرا (س) رابین 400 تا500 در هم ذکر کرده اند. در حدیثی از امام رضا (ع) میزان مهریه در سنت که به مهر السنه مشهور است 500 درهم تعیین شده است، 500 درهم حدود 1250 تا 1500 گرم نقره است و با توجه به اینکه در آن زمان هر ده درهم نقره معادل یک دینار طلا بوده ،مهر السنه معادل حدود 170 تا 223گرم طلا بوده است(این مقادیر تقریبی و با توجه به اختلاف نظر در وزن درهم و دینار متفاوت است). امام علی (ع) برای تأمین مهریه یکی از وسایلش را فروخت. در این که آن وسیله چه بوده،اختلاف است و در منابع،زره،پوست گوسفند، پیراهن یمانی و شتر ذکر شده است. وقتی مبلغ آن را نزد پیامبر آوردن پیامبر بی آنکه آن را بشمارد،اندکی از پول را به بلال داد و گفت: با این پول برای دخترم بوی خوش بخر! سپس مانده آن را به ابوبکر داد و گفت: با این پول آنچه را دخترم بدان نیازمند است آماده ساز. پیامبر عمار یاسر و چند تن از یاران خود را نیز با ابوبکر همراه کرد تا با صلاح دید او جهیزیه حضرت زهرا را آماده سازد.

جهیزیه
شیخ طوسی فهرست جهیزیه را چنین نوشته است:
پیراهنی به بهای 7 درهم
چارقدی به بهای 4 درهم
قطیفه مشکی بافت خیبر
تختخوابی بافته از برگ خرما
۲ گستردنی (تشک) که رویهای آن کتان ستبر بود یکی را از لیف خرما و دیگری را از پشم گوسفند پر کرده بودند
چهار بالش از چرم طائف که از اذخر (کاه مکی،گیاه بوریا، گیاهی با برگ ریز که برگ آن خاصیت دارویی نیز دارد) پر شده بود
پرده ای از پشم
یک تخته بوریا بافت هجر(گویا مقصود از هجر،مرکز بحرین است. نیز هجر،بدهی بوده است نزدیک مدینه.)
آسیای دستی
لگنی از مس
مشکی از چرم
قدحی چوبین
کاسه گود برای دوشیدن شیر
آفتابه ای اندوده به زفت
سبوئی سبز
چند کوزه گلی
نقل شده است که فاطمه پس از عروسی خود وقتی با تقاضای زنی مستمند روبه رو شد، پیراهن نو خود را به او داد و خود به لباسی مستعمل اکتفا کرد.
ولیمه شب عروسی
پیامبر اکرم (ص) بلال حبشی را فراخواند و به او فرمود: حال که ازدواج دخترم با پسر عمویم است،دوست دارم که از سنت های امت من این باشد که در ازدواج ولیمه(خوراک) بدهند. پس برو و یک گوسفند 5 مد جو تهیه کن تا مهاجران و انصار را دعوت کنم» بلال آنها را آماده کرد و نزد رسول الله(ص) آورد و آن حضرت آن را جلوی خود گذارد. مردم به دستور پیامبر (ص) گروه گروه به مسجد آمدند و پس از غذا خوردن می رفتند تا همگی اطعام شدند و مقداری غذا باقی ماند. رسول الله (ص) مقداری از غذای باقی مانده را متبرک کرد و به بلال فرمود:اینها را نزد زنان ببر و بگو: این غذا را بخورید و کسانی که با شما هستند را با آن اطعام کنید.

دعای پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم)
پس از ولیمه عروسی رسول خدا (ص) به همراه علی(ص) به خانه اش آمد و فاطمه را صدا زد. هنگامی که فاطمه (س) جلو آمد،همسرش را دید که با رسول الله (ص) است. رسول الله (ص) به وی فرمود: «نزدیک بیا». فاطمه (س) به پدر نزدیک شد. رسول الله دست او و دست علی (ع) را گرفت و هنگامی که خواست دست فاطمه را در دست علی (ع) قرار دهد فرمود: «به خدا قسم که من در حق تو کوتاهی نکردهام و قدر تو را گرامی داشته و تو را به تزویج بهترین فرد خاندانم در آوردهام و به خدا سوگند که تو را به تزویج کسی در آورده ام که سید و آقای دنیا و آخرت از صالحان می باشد... به سوی خانه خودتان بروید خداوند این ازدواج را بر شما مبارک گرداند و کارهایتان را اصلاح کند.
رسول خدا (ص) به اسماء بنت عمیس فرمود: «برایم ظرف آبی بیاور» اسماء برخاست و ظرفی را پر از آب کرد و آن را آورد. نبی اکرم (ص) مشتی از آب برداشت و آن را بر سر حضرت فاطمه (س) پاشید و کف دیگری برداشت و بر دستهایش پاشید و آن گاه مقداری هم به گردن و بدنش باشید. سپس فرمود: «خدایا فاطمه از من و من از فاطمه هستم. پس همان طوری که پلیدی را از من دور کردی و مرا تطهیر نمودی،او را هم تطهیر کن» پس از آن به او فرمود که از آن آب بخورد و رویش را با آن بشوید و با آن مضمضه و استنشاق کند. سپس ظرف دیگری از آب طلب کرد و علی (ع)را فراخواند و همین عمل را انجام داد و برای او به همین صورت دعا کرد و آن گاه فرمود:«خداوند دلهایتان را به هم نزدیک و مهربان کند و نسل شما را مبارک گرداند و کارهای شما را اصلاح کند»

نقل مکان به همسایگی پیامبر
چند روزی که از عروسی گذشت،دوری فاطمه برای پیامبر دشوار می نمود از این رو،به فکر افتاد عروس و داماد را در خانه خود جای دهد. یکی از صحابه به نام حارث بن نعمان از این قضیه آگاه شد و نزد پیغمبر آمد و گفت: خانه های من از همه به تو نزدیکتر است خود و هرچه دارم از آن توست. به خدا دوست تر دارم که مال مرا بگیری تا آن را در دست من باقی بگذاری. پیامبر (ص) در پاسخ وی گفت: خدا تو را پاداش بدهد. بدین ترتیب فاطمه و علی به همسایگی پیامبر منتقل شدند.
جالب است بدانید بیشترین نام در بین ایرانیان
امیر علی و فاطمه در صدر اسم های منتخب ایرانیان. در 100 سال گذشته فاطمه پرطرفدارترین نام دختر بین ایرانیان بوده !
در سالهای اخیر هم پدر مادرها از اسم های نوآورانه ای مثل فاطمه جان ،فاطمه تمنا ،فاطمه جانا ،یگانه فاطمه، فاطمه یکتا ،هدیه فاطمه، نور فاطمه استفاده می کنند.اولین شناسنامه رسمی صادر شده در کشور هم متعلق به فردی به نام" فاطمه خانم" ایرانی بوده!
منبع:
کتاب انفاق و هزینه از مجموعه رسایل طیب دکتر مهدی دانش اپلیکیشن آهو
گردآوری شده توسط واحد فرهنگی خانه احسان