روز درختکاری در ایران
درختکاری در ایران دارای پشتوانه ای از علایق ملی و سنت تاریخی است، تاریخ نشان می دهد که ایرانیان باستان، جشن های خاصی داشتند و در این جشن ها به درختکاری پرداخته و به خاک و زراعت احترام می گذاشتند.[۱]
امروزه بیشتر کشورهای دنیا روز درختکاری را محترم شمرده و در این روز به کاشتن درخت ها و نهال های متفاوت اقدام می کنند. البته تاریخ این روز با توجه به آب و هوای هر کشور متفاوت است و بیشتر سعی میکنند تا در موقعی از سال این کار را انجام دهند که درخت قابلیت رشد کردن را داشته باشد. برای مثال می توان به کشور هایی مانند آلمان، مصر، پاکستان، مکزیک اشاره کرد که روز درختکاری به ترتیب در روزهای 5 اردیبهشت، 26 بهمن، 27 مرداد و دومین پنجشنبه از ماه جولای است.[۲]
پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم در این باره می فرماید: «اگر شخصی درختی بکارد یا مزرعه ای را به زیر کشت ببرد و انسان ها، حیوانات یا پرندگان از آن بخورند، این کار صدقه ای از طرف آن شخص شمرده می شود.»[۱]
وظیفه تک تک ما، حفظ و حراست از منابع طبیعی موجود، خصوصاً جنگل ها و مراتع و همچنین توسعه پایدار و گسترش این نعمت الهی، به عنوان یک وظیفه دینی و ملی است.
انواع درخت
درختان انواع و اقسام مختلفی دارند و دارای دسته بندیهای مختلفی هستند که میتوان به دسته بندیهایی مانند درختان مثمر و غیر مثمر، درختان زینتی و درختان میوه، درختان خزان پذیر و درختان همیشه سبز، درختان گرمسیری، درختان معتدله، درختان سرد سیری و غیره اشاره نمود که طبق هر یک از این دسته بندی در هر گروه تعدادی درخت جای میگیرند.
فواید درختان
1- وقتی درختان با سن گیاهان دیگر مقایسه می شوند ، درختان تمایل به عمر طولانی تر دارند و حتی بعضی از آنها بیش از هزار سال عمر می کنند. درختان تقریباً 370 میلیون سال روی سیاره زمین بوده اند و کمی بیش از 3 تریلیون درخت بالغ در کل جهان وجود دارد.[۴]
2- درختان نقش مهمی در معتدل نگه داشتن آب و هوا و کاهش فرسایش دارند. آنها تمایل دارند که دی اکسید کربن را از هوا خارج کنند در حالی که اکسیژن را به ما می رسانند.
3- درختان زیستگاه بسیاری از حیوانات و پرندگان است.[۴]
4- آنها همچنین پناهگاه و سایه،سوخت برای گرم کردن و پخت و پز،الوار و چوب برای ساخت و ساز و میوه ها را فراهم می کنند. 5- کشورهایی که سرزمین های پر از درختان متنوعی دارند، در کشاورزی خوب عمل می کنند.[۴]
جای تعجب نیست که انواع مختلفی از درختان در سراسر کره زمین وجود دارد. برخی از درختان میوه های مفید می دهند و برخی از آنها دارای چوب گرانبها هستند ، در حالی که برخی دیگر معمولاً برای اهداف زینتی استفاده می شوند.[۴]
تأثیرات مهم درختان بر زندگی بشر
بدون شک درختان مختلف نقش های فراوان، مهم و حیاتی بر زندگی بشر دارند که میتوان برخی از تأثیرات مهم درختان بر زندگی بشر را به چند دسته مهم دسته بندی نمود که به صورت خلاصه وار بیان خواهیم نمود:[5]
1- تأمین مواد غذایی بشر
غذا در کنار اکسیژن و آب مهمترین نیازهای بشر را تشکیل میدهند و بدون وجود هریک از آنها زندگی ناممکن خواهد شد و پایان خواهد یافت و یکی از مهمترین منابع تأمین غذای بشر درختان مختلف هستند.
2- تأمین اکسیژن
تنفس مهمترین نیاز هر موجود زندهای است و بدون وجود اکسیژن تنها یک دقیقه حیات ادامه خواهد یافت و درختان در کنار سایر گیاهان وظیفه تأمین اکسیژن زمین را بر عهده دارند.
3- پالایش هوا
نقشهای درختان تنها در تولید اکسیژن و غذا خلاصه نمیشود به ویژه در زندگیهای امروزه که آلایندههای زیادی در هوا وجود دارد یکی از نقشهای مهم درختان کاهش این آلودگیها و پالایش هواست که در صورت عدم وجود درختان این امر امکانپذیر نیست.
4- تعدیل دما
از نقشهای مهم درختان در طبیعت تعدیل دمای محیط است. شاید توجه کردید در مناطقی که درختان زیادی وجود دارند دمای هوا نه خیلی گرم و نه خیلی سرد میشود و این به خاطر وجود درختان و تأثیر مهم آنها بر تعدیل دمای محیط اطرافشان است.
5- جلوگیری از فرسایش خاک
از تأثیرات مهم درختان میتوان به ممانعت از فرسایش خاک اشاره کرد.ریشه های درختان مانع از ایجاد فرسایش در خاک میشود که یکی از نقوش مهم درختان در حفظ اکوسیستم خواهد بود.
6- تأمین چوب
درختان تنها گیاهانی هستند که دارای بافت چوبی هستند و تنها منبع تأمین چوب مورد نیاز بشر برای مصارف گوناگون درختان هستند.
7- جلوگیری از ایجاد سیل و رواناب
یک نقش مهم درختان و کلاً پوشش گیاهی، جلوگیری از جاری شدن سیل و رواناب در مناطقی است که درختان وجود دارند.
8- کاهش گازهای گلخانه ای
یکی از اثرات مهم درختان بر محیط زیست و اکوسیستم کاهش گازهای گلخانه ای موجود در جو زمین و اثرات مخرب این گازها به شمار میرود.[5]
فواید درختان سایه انداز
درختان سایه‌انداز مناسب برای مناطق مختلف عبارتند از؛1.درخت بید مجنون ۲.درخت شاه بلوط3.درخت افرا 4.چنار 5.اکالیپتوس 6.صنوبر 7.عنبرالسائل
1- کاهش گرما: نواحی شهری، با فضای بزرگ بتون و آسفالت خود، اغلب تحت تأثیر اثر “جزیره‌های گرمایی” قرار میگیرند. این پدیده باعث میشود شهرها نسبت به مناطق روستایی اطرافشان بسیار گرم‌تر باشند. درختان سایه انداز این مشکل را با کاهش دما و هوا از طریق فرآیند تبخیر و تعرق مهار میکنند. آنها بخار آب را آزاد کرده و محیط را خنک‌تر میکنند که باعث میشود شهرها به عنوان محل زندگی راحت‌تری در نظر گرفته شوند.[۳]
2- بهبود کیفیت هوا:درختان به عنوان فیلترهای طبیعی هوا عمل میکنند و آلاینده‌ها و ذرات مضر را در برگ‌ها و پوسته‌های خود ذخیره میکنند. از طریق فتوسنتز، آنها کربن دی‌اکسید را جذب و اکسیژن را ترکیب میکنند که باعث بهبود کیفیت هوای محیط میشود و ما را به اندازه بیشتری از هوای پاک برخوردار می‌سازند. حضور درختان سایه انداز در نواحی شهری، آلودگی هوا را کاهش می‌دهد و این ابزار حیاتی در مقابله با مسائل محیطی است.[۳]
3- حفظ منابع آب: درختان سایه انداز نقش مهمی در حفظ منابع آب ایفا میکنند. سایه آنها کمک می‌کند تا تبخیر آب از سطح زمین کاهش یابد و در نتیجه منابع آب با ارزش را حفظ میکنند. به علاوه، ریشه‌های آنها از طریق جذب آب باران، خطر سیل‌آمدگی را در مناطق شهری کاهش میدهند.[۳]
مخروطی‌های وارداتی و مهاجم (قاتل محیط زیست)
کاج تقریباً در تمامی نقاط ایران کاشته میشود؛ این گیاه بومی ایران نیست اما متأسفانه از اجزای اصلی پروژه‌های احداث کمربند سبز در تهران و سایر شهرهای ایران محسوب میشود؛ این گونه احتمالاً از قفقاز به ایران آورده شده است. تمامی گونه‌های سوزنی‌برگ دیگری که در ایران کاشته میشوند نیز منشأ خارجی دارند مانند سرو نقره‌ای.[۶]
مخروطیان مهاجمی که طی پنجاه سال اخیر از خارج وارد کرده‌ایم، خاک اطراف خود را برای رشد گیاهان دیگر، سمی و نامناسب میکنند. آنها مانع رشد دانه‌های گیاهان دیگر نیز میشوند. اگر به سروها و کاج‌های کاشته‌شده در باغ‌ها و بوستان‌های شهری دقت کنید،حتماً متوجه خاک تنک یا برهنه اطراف این درختان می‌شوید. تصور کنید در جایی مثل پارک ملی که دارای تنوع زیستی چشم‌گیری است، چند گونه گیاه مجبورند بمیرند تا یک اصله سرو نقره‌ای آمریکایی یا کاج قفقازی بتواند رشد کند.
بعلاوه، این گیاهان، آفت‌ها و انگل‌های غیربومی و جدید را نیز به‌همراه می‌آورند.آفت‌هایی که به‌خاطر میلیون‌ها سال همزیستی با این گیاهان مهاجم، اثر مخرب و کشنده‌ای روی آنها ندارند.اما در بدو ورودشان به کشور ما، بی‌رحمانه به جان گیاهان بومی ما می‌افتند و گیاهان ما هم به‌دلیل تازه‌وارد بودن این مهاجمین کوچک،مقاومت بسیار کمی در برابر آنها از خود نشان میدهند.این گیاهان و گونه‌های همراهشان،نهایتاً باعث کاهش چشمگیر تنوع زیستی در کشور ما میشوند،کما اینکه تا کنون نیز شده‌اند.[۶]
۵ دلیل علمی مضربودن کاشت "درخت کاج" در ایران
1. عدم تطابق با زیست‌بوم ایرانی که درختان برگ‌ریز دارد؛ گیاهان درختی ایران، به‌جز چند نمونه سوزنی‌برگ که در شرایط و مناطق محدودی زندگی میکنند، همگی برگ‌ریز هستند و گیاهان غیردرختی، قارچ‌ها، میکروارگانیسم‌ها و جانوران بومی ایران نیز خودشان را مدت‌هاست که با چنین درختانی وفق داده‌اند.در ابتدای بهار که درختان برگ‌ریز هنوز برگ ندارند، نور خورشید بیشتر به خاک می‌رسد، دمای خاک، گیاهان علفی و میکروارگانیسم‌ها به‌سرعت افزایش می‌یابد، خاک غنی میشود و در مدت کوتاهی زیست‌بوم کوچکی پای درختان بهاری تشکیل میشود که بقای جنگل را تضمین می‌کند اما پای درختان سوزنی‌برگ، همیشه تاریک و سایه است و میکروارگانیسم‌ها و گیاهان کوچک، به‌خصوص افزایش‌دهندگان نیترات خاک، فرصت رشد بهاری پیدا نمی‌کنند.[۶]
2. برهم خوردن تعادل نیترات؛ این گیاهان تعادل نیترات خاک را به‌شدت به‌هم می‌زنند؛ خود سوزنی‌برگ‌ها نیاز چندانی به نیترات ندارند، در حالی که اغلب گیاهان دیگر نیاز به فعالیت میکروارگانیسم‌های نیترات‌ساز دارند. پای درختان سوزنی‌برگ نیترات کافی تولید نمیشود و البته خاک شروع به اسیدی شدن می‌کند.[۶]
3. برهم خوردن تعادل آب؛ درختان سوزنی‌برگ مخصوص مناطق کم‌آب و خشک هستند، این گیاهان نه‌تنها برای زنده ماندن در مناطق خشک تطابق یافته‌اند، بلکه آب‌وهوا را حتی خشک‌تر هم میکنند. میزان آبی که این درختان از زمین جذب میکنند، به‌اندازه درختان پهن‌برگ است، در حالی که میزان آبی که به‌صورت تعریق به هوا پس میدهند، بسیار کمتر است.[۶]
به‌علاوه آنها مانع رسیدن حدود یک‌پنجم آب باران به زمین میشوند. در حقیقت گیاهان مخروطی، در شرایط خشک بهتر رشد میکنند. بنابراین شرایط رقابت را به‌نفع خود تغییر میدهند تا پس از خشک شدن اقلیم گیاهان دیگر نتوانند رشد کنند و بمیرند؛ در کشورهای اروپایی که منابع آب از ایران وضعیت بسیار بهتری دارند، برای پیشگیری از خشک شدن اقلیم، درختان مخروطی با درختان پهن‌برگ جایگزین میشوند. این خشکی اقلیم همان وضعیتی است که در حالت پیشرفته در صحرای آریزونا (موطن اصلی سرو نقره‌ای) هم دیده میشود.[۶]
4. برهم خوردن تعادل هوموس؛ درختان پهن‌برگ هر سال با خزان کردن، مقدار زیادی مواد غذایی به خاک محل زندگی خود بازمی‌گردانند که با تجزیه شدن به کودی مناسب و مفید برای بقای جنگل تبدیل میشود اما سوزنی‌برگ‌ها نه‌تنها خزان نمی‌کنند بلکه وجود رزین، تربانتین و دیگر متابولیت‌ها، مانع تجزیه مواد اندک پس‌مانده از مخروطیان میشود، مواد گیاهی تجزیه‌نشده می‌مانند، اسیدی میشوند و گیاهان بومی ما (که اغلب قلیایی‌پسند هستند) منقرض میشوند.[۶]
5. از میان رفتن تنوع جانوری؛ سوزنی‌برگ‌ها برای گرده‌افشانی نیاز به حشرات ندارند بنابراین غذایی هم برای حشرات گرده‌افشان تولید نمی‌کنند در حالی که گیاهان پهن‌برگ به حشرات وابسته هستند و به همین دلیل غذای مورد علاقه حشرات را هم تهیه میکنند؛ وقتی در یک ناحیه درختان سوزنی‌برگ به‌جای گیاهان پهن‌برگ رشد میکنند، حشرات گرده‌افشان مثل زنبورها و پروانه‌ها نیز منقرض میشوند.
✓ اینها تنها بخشی از مضرات سوزنی‌برگ‌های غیربومی مانند کاج است.[۶]
مورد عجیب نیوزیلند!
دولت نیوزیلند، میلیون‌ها دلار صرف مبارزه با مخروطیان خودرو در این کشور کرده است؛ درختان مخروطی مهاجمی که در وضعیتی مانند ایران و برزیل، سال‌ها پیش به نیوزیلند برده شده‌اند، تنوع زیستی و طبیعت بکر این کشور را به‌شدت تهدید میکنند.تنها در جزیره جنوبی نیوزیلند، 210.000 هکتار از زمین‌های عمومی مورد تهاجم این گیاهان قرار گرفته است و هیچ کس به‌خاطر رشد درختانی که گیاهان دیگر را نابود میکنند، در این سرزمین خوشحال نیست.
طبق گزارش سازمان حفاظت از محیط زیست نیوزیلند، این مخروطیان تهدیدی برای تنوع زیستی بکر و آسیب‌پذیر این کشور و بهره‌وری کشت‌زارها و مراتع این سرزمین هستند؛ دولت نیوزیلند نه‌تنها بابت از بین رفتن شدید تنوع زیستی کشورش نگران است بلکه کاهش بهره‌وری در کشت‌زارها و مراتع را نیز از چشم این گیاهان محبوب چوب‌برها می‌بیند.
در نیوزیلند 10 گونه گیاه مخروطی مهاجم وجود دارد که هشت گونه از آنها کاج هستند (Pinus spp) و دو گونه نیز صنوبر اروپایی (Larix decidua) و صنوبر داگلاس (.Pseudotsuga sp). [۶]
برخی گیاهان مهاجم دیگری که به ایران وارد کرده‌ایم
به‌جز کاج (Pinus eldarica) و سرو نقره‌ای (Cupressus arizonica) که گیاهانی سوزنی‌برگ یا مخروطی هستند، اقاقیا (Robinia pseudoacacia)، آتریپلکس (Atriplex canescens)، کهور پاکستانی آمریکایی (Prosopis juliflora) و اوکالیپتوس (Eucalyptus camaldulensis) هم از سرزمین‌هایی دیگر آمده‌اند که نه آب‌وهوای آنها با ما یکی است و نه رشد آنها به حال تنوع زیستی ما مفید است مثلاً اوکالیپتوس نیز یک گرمسیری است. از همه بدتر اینکه این کاشت‌های غیراصولی و مخرب، اغلب در مناطق حفاظت‌شده که سرشار از گونه‌های ارزشمند هستند و به‌قیمت جان گیاهان و جانوران منحصربه‌فرد این مناطق، انجام میشود.بعنوان مثال درخت اوکالیپتوس خاک اطراف خود را سمی می‌کند، آب‌های زیرزمینی را به‌سرعت بالا می‌کشد و سه برابر وزنش آب جذب می‌کند و این‌طوری مانع رشد گیاهان دیگر میشود.[۶]
نکته بسیار جالب و مهم و قابل تأمل درباره کاشت کاج
لازم به ذکر است که بر اساس محاسبه انجام شده اگر به‌جای حدود 2 میلیون درخت کاج که در حدود 50 سال اخیر در ایران کاشته شده، در تمام فضاهای مناسب موجود اطراف تهران به‌طور مثال درخت گردو می‌کاشتیم، الآن سالانه حدود 2 میلیارد عدد میوه گردو برداشت می‌شد که ثروتی بالغ بر 400 میلیارد تومان در سال را شامل می‌شد و این عدد در کشور به حدود 400هزار میلیارد تومان می‌رسید و بیکاران بسیاری را بر سر کار مولد می‌برد و جدای از بهره‌برداری از چوب گردو (گرانبها‌ترین چوب در دنیا)، برگ درخت (که داروی گیاهی است) و پوست این درخت نیز گرانبهاست، می‌توانست به رونق صنایع چوب، طب سنتی و تولید داروهای گیاهی، صنایع دستی و سایر صنایع ما کمک کند، همچنین موجب اشتغال‌زایی شود.[۶]
در روز درختکاری چه درختانی بکاریم؟
شناخت مناطق آب هوایی جهت کشت بهترین نهال میوه:جالب است بدانید که کشور عزیز ما ایران، دارای 4 اقلیم و آب و هوا به صورت کلی است که شامل آب و هوای گرم و خشک، سرد و کوهستانی، گرم و مرطوب و معتدل است. هر کدام از آب و هوای گفته شده ویژگی های منحصر به فردی دارد.
✓ بهترین نهال جهت پرورش در مناطق گرم و خشک:
در مناطق گرم وخشک بهتر است از گونه های منحصر به فرد درختان زراعی استفاده کنیم که نیازمند آب و آبیاری چندانی نداشته باشند. معمولا این گونه از درختان توانایی رشد و پرورش به صورت دیم را دارند.نهال عناب، نهال پسته، نهال انجیر، نهال انگور، نهال بادام و نهال خرما از جمله نهال هایی هستند که گونه های خاصی از آن را می توان در این اقلیم و مناطق کشت کرد. پس تا به اینجا با بهترین نهال برای مناطق گرم و خشک آشنا شدیم.
✓ بهترین درخت میوه برای مناطق سرد و کوهستانی:
درختان محدودی هستند که میتوانند دمای تا 20- درجه را تحمل کنند. اما اینها جزء درختانی هستند که می توانند بیشترین سود دهی و درآمد را برای کشاورزان آن مناطق به ارمغان بیاورد.بهترین نهال برای مناطق سردسیر درختانی مثل بهترین نهال گردو، سیب، گلابی، گیلاس، بلوبری، به و آلبالو و… می باشد. این درختان دارای ارقام متعددی هستند و عمده آنها می توانند در مناطق سرد و کوهستانی به عمل بیایند.
✓ بهترین نهال برای مناطق گرم و مرطوب:
با توجه به شرجی بودن این گونه مناطق درختان میوه زیادی در این گونه از مناطق کشت نمی شونداما درختانی مثل درخت انگور، درخت زیتون، درخت موز، درخت انبه، درخت آلوئه ورا و گونه خاصی از نهال گردو و زرد آلو در اینگونه از مناطق کشت شده و جزء بهترین نهال برای کاشت در مناطق گرم و مرطوب هستند.درختانی مثل پرتقال، کیوی، زیتون، درخت هلو، درخت شلیل، درخت انگور، درخت لیمو، درخت خرمالو، درخت انار، درخت انجیر، درخت گلابی، درخت سیب، درخت به، درخت گیلاس و نوع خاصی از درخت گردو؛ از جمله بهترین نهال ها برای کاشت و پرورش در مناطق گرم و مرطوب با آب و هوای شرجی می باشد.
✓ بهترین نهال برای مناطق و آب و هوای معتدل:
درختانی و نهال هایی که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد، بهترین درخت برای کاشت در حیاط منازل نیز می باشد. ویژگی درختانی که در مناطق معتدل مرطوب رشد می کنند معمولا بدون نیاز به آب هستند و کم ریشه و یا ریشه های کوتاهی دارند زیرا ریشه های آنها خیلی زود می توانند به آب برسند.
درختانی مثل پرتقال، کیوی، زیتون، درخت هلو، درخت شلیل، درخت انگور، درخت لیمو، درخت خرمالو، درخت انار، درخت انجیر، درخت گلابی، درخت سیب، درخت به، درخت گیلاس و نوع خاصی از درخت گردو؛ از جمله بهترین نهال ها برای کاشت و پرورش در مناطق گرم و مرطوب با آب و هوای شرجی می باشد.[۷]
✓ درختان مناسب مناطق خشک
درختان زیبایی و سرسبزی محیط اطراف زندگی ما را به وجود آورده‌اند. عوامل زیادی در رشد درختان مؤثر است. یکی از مهمترین این عوامل، شرایط آب‌وهوایی منطقه است. مهمترین چالش برای کاشت درختان، مشکل کم‌آبی است. برای کاشت درختان زیبا و سرسبز باید به نیاز آبی و چگونگی فراهم شدن آن توجه کرد. امروزه با توجه به خشک‌سالی‌های متعدد در جهان، نیاز به درختان مقاوم به کم‌آبی بیشتر از گذشته احساس میشود. برای انتخاب درخت مناسب باید به اقلیم منطقه توجه ویژه‌ای شود.
درختانی که برای ایجاد فضای سبز در مناطق خشک و کم آب مناسب هستند شامل:
بلوط: بلوط درخت همیشه‌سبز و بسیار مقاوم به شرایط سخت و کم‌آبی است.
ختمی: ختمی درختی مقاوم و مناسب در برابر خشک‌سالی است.
ارس: جونی پرس‌ها از گیاهان بسیار مقاوم به خشک‌سالی هستند.
سرو: درخت سرو را به‌خوبی همه می‌شناسند. این درخت بسیار مناسب برای بلوارها است و در برابر کم‌آبی مقاوم است.
زبان‌گنجشک: این درختان بسیار مقاوم به خشک‌سالی هستند. از این درخت بسیار در ایجاد فضای سبز در مناطق خشک استفاده میشود.
سایر درختان مقاومی که برای ایجاد فضای سبز در مناطق خشک و کم آب مناسب هستند شامل: درختان کنار، زیتون‌تلخ، سوفوریا، توت نرک و... می‌باشند.[۹]
بهترین درخت ها برای پرورش در حیاط چه می‌باشند؟
بطور کلی درختهایی همچون درخت سیب،خرمالو، سرو، ارغوان، زبان گنجشک، زرد آلو، گلابی، زیتون تلخ، پیچ امین الدوله، درخت به، پیراکانتا، بلوط همیشه سبز و ... برای نگهداری در حیاط مناسب می‌باشند.
در هنگام نگهداری درخت به چه نکاتی باید توجه کرد؟
مهم ترین نکته برای نگهداری درخت در حیاط باید به شرایط آب و هوایی، نور، نحوه آبیاری و مواد دیگر توجه داشته باشید که این موارد با توجه به هر درختی متفاوت می‌باشد.[۸]
✓ بیایید امسال به‌جای درخت کاج که قاتل محیط زیست است، درختان ثمر‌ده بومی ایران مثل گردو، بادام، فندق، پسته، زیتون و توت بکاریم. مخصوصاً کاشت درخت زیتون به شدت توصیه میشود،برای شهرداری‌ها بسیار مفید است چون میوۀ درخت زیتون را هیچ کس سراغش نمی‌رود، نگهداریش آسان است،بهره‌های فراوانی هم دارد مانند استفاده از سایه، درآمدزایی و منافع بسیار دیگر؛ پس زیتون در واقع درخت شهرداری‌هاست.زیتون درختی است که "عمرش بسیار زیاد" است؛ از جهت بازدارندگی باران، درخت زیتون، بهترین درخت برای آبخیزداری است و... زیتون در مناطق آب و هوایی خشک و نیمه خشک كه آب، خاک و نور مناسبی دارد و همچنین از زمستان های معتدل و تابستان ای گرم و خشک و طولانی برخوردار است، رشد می کند.[۱۰]
✓ با توجه به آنچه ذکر شد،امیدواریم امسال در روز درختکاری و هفته منابع طبیعی،درختان مهاجم دیگری را با دستان خودمان به محیط زیست شکننده و آسیب‌دیده و زخمی کشور تحمیل نکنیم و در سالهای بعد، اندک‌اندک رسم درختکاری را به درختان مثمر و گیاهان بومی کشورمان محدود کنیم.
منابع:
۱- بیتوته ۲-سرپوش ۳-سرو طلایی ۴-بلاگ اسکای ۵-پالیز نهال ۶- خبرگزاری تسنیم ۷-آریا نهال ۸- گل گیفت ۹- ایده های کشاورزی ۱۰-خبرگزاری تسنیم
گردآوری شده توسط واحد فرهنگی خانه احسان
