شکر سرخ نوعی شکر طبیعی است که از شیره نیشکر خالص به دست می‌آید و برای تهیه آن، نیشکر را با آتش حرارت می‌دهند و سرخ می‌کنند. موادی که از این فرآیند به دست می‌آید، شکر سرخ نام دارد.
شکر سرخ را با نام‌های دیگری مثل شکر نیشکر، شکر سنتی یا شکر طبرزد هم می‌شناسند. اما ممکن است هر کدام از آنها تفاوت‌هایی در رنگ و طعم با هم داشته باشند.
تفاوت شکر سرخ با شکر سفید
✓ شکر سرخ در واقع همان شکر خامی است که از عصاره اصلی گیاه نیشکر بدست می‌آید و درصد شکر آن از ۸۸% کمتر نیست. در فرآیند تولید شکر سرخ، هیچ ماده افزودنی دخالت ندارد و سرشار از انواع املاح و مواد معدنی است.
✓ تفاوت اصلی این شکر با شکر سفید، در وجود ماده‌ای به نام ملاس است. ملاس در فرآیند تولید شکر سفید به‌طور کامل حذف میشود؛ اما در فرآیند تولید شکر سرخ، ملاس باقی می‌ماند. این نوع شکر طی چهل سال گذشته به شکر سفید مبدل شده، اگر ملاس را از شکر به طور کامل حذف کنیم، شکر سفید به دست می‌آید که البته در همان وهله اول سفید نیست. ولی با روشهایی به رنگ سفید درآورده میشود! این روش‌ها عبارتند از: استفاده از برخی مواد شیمیایی که باعث تغییر رنگ می‌شوند مثل: دی اکسید گوگرد، فسفریک اسید، کلسیم هیدروکسید و…
✓ هیچ ماده و افزودنی شیمیایی در فرآیند تولید شکر سرخ دخالت ندارد و به خاطر وجود بیشترین میزان ملاس سرشار از انواع املاح، ویتامین‌ها و مواد معدنی به خصوص ماده معدنی کروم است؛ شکر سرخ طبعی گرم و تر دارد و برای رفع سردی مفید است.
✓ مقدار کالری (انرژی) و ساکاروز شکر سرخ در مقایسه با شکر قهوه‌ای و شکر سفید بسیار کمتر است و طعم و بوی آن باعث شده که علاوه بر مصارف خانگی در شیرینی‌پزی و پخت انواع کیک از آن استفاده کنند.
✓ در ضمن مقدار کم کالری و ساکاروز شکر سرخ و جذب دیر قند باعث شده است تا بیماران دیابتی و افرادی که اضافه وزن دارند، آنرا با آسودگی خاطر استفاده کنند.
✓ ارزش‌های غذایی: شکر سرخ، به دلیل مراحل کمتر تصفیه‌ای که طی میکند، منبع غنی‌تری از مواد معدنی نسبت به شکر سفید است. این مواد معدنی شامل آهن، کلسیم و پتاسیم هستند که هر یک نقش مهمی در سلامت عمومی بدن ایفا می‌کنند. به‌خصوص آهن موجود در شکر سرخ می‌تواند به پیشگیری از کم‌خونی کمک کند، به‌ویژه در افرادی که به دنبال افزایش سطح آهن در رژیم غذایی خود هستند. شکر سرخ همچنین دارای آنتی‌اکسیدان‌هایی است که در کاهش التهاب و بهبود سلامت کلی مؤثر هستند.
تفاوت شکر سرخ با شکر قهوه‌ای
شکر سرخ از انواع شکر و نوع طبیعی شکر است. طبق باور بعضی افراد شکر سرخ با شکر قهوه‌ای تفاوتی ندارد. اما حقیقت چیز دیگری است.
شکر قهوه‌ای که در کارخانه‌ها اغلب تهیه میشود، با افزودن مواد شیمیایی، بسیاری از خواص برآمده از ملاس خود را از دست می‌دهد. نکته جالبی که در رابطه با تفاوت طبرزد با شکر قهوه‌ای وجود دارد این است که وقتی شکر قهوه‌ای در آب حل میشود رنگ آب تغییر خواهد کرد اما با حل شدن شکر سرخ در آب تغییر رنگ واضحی ایجاد نخواهد شد.
نکته بسیار مهم دیگری که در رابطه با این دو نوع وجود دارد، به کالری و ارزش غذای آنها مربوط میشود. شکر سرخ کالری کمتری نسبت به شکر قهوه‌ای دارد اما ارزش غذایی آن به علت حفظ مواد معدنی و ویتامینی، بالاتر است.
علاوه بر این موارد، ساکاروز موجود در شکر سرخ کمتر از شکر قهوه‌ای و سفید است. این نوع شکر طعم فوق العاده‌ای دارد تا جایی که تقریباً شبیه طعم عسل است.
خواص شگفت انگیز شکر سرخ که باید بدانید
مطالعات نشان می‌دهند که مصرف شکر سرخ به کاهش خطر ابتلاء به برخی بیماریها کمک میکند.
شکر سرخ حاوی ویتامین، پروتئین و املاح معدنی فراوانی است. فیبر، آنتی اکسیدان، آهن، کلسیم، فسفر، پتاسیم و منیزیم از جمله آنهاست که باعث میشود این ماده مغذی در پیشگیری و درمان بسیاری از بیماریها مؤثر باشد.به دلیل وجود آنتی اکسیدان‌ها و مواد معدنی در شکر سرخ، این ماده می‌تواند به مقابله با آسیب‌های سلولی و کاهش استرس اکسیداتیو کمک کند.
شکر سرخ از گذشته تا اکنون در طب سنتی و مدرن جایگاه ویژه ای داشته است و خواص درمانی و دارویی فراوانی دارد که چند مورد از فواید شکر سرخ بدین ترتیب می باشند:
1- پیشگیری از پوکی استخوان:
این ماده غذایی به دلیل داشتن کلسیم، گزینه‌ای بسیار عالی برای استحکام و تقویت استخوان‌ها محسوب میشود. جالب است بدانید در گذشته برای دریافت خواص شکر سرخ، انواع مغزها را به وسیله آن کمی شیرین می‌کردند تا خواص مطلوبی از آن دریافت کنند. این روش برای کودکانی که تمایل به مصرف مغزها ندارند راهکار بسیار خوبی است.
2- رشد نوزادان و کودکان:
نوزادان و کودکان برای رشد نیاز به انواع ویتامین‌ها و مواد مغذی با استفاده از مواد غذایی متنوع را دارند. کلسیم یکی از مواد معدنی است که در شکر سرخ وجود دارد و برای استحکام استخوان‌ها ضروری است. با دریافت کلسیم در کودکان و نوزادان، روند رشد و قد کشیدن آنها به خوبی طی خواهد شد.علاوه بر این موضوع، ممکن است گاهی نوزادان به دلیل مشکلات گوارشی کمی احساس ناراحتی کنند. با تغذیه آنها به کمک مقداری شکر سرخ و آب جوشیده‌ی ولرم شده، مشکلات گوارشی مانند نفخ، دل‌پیچه، یبوست و دل‌درد آنها رفع خواهد شد.
3- افزایش میل جنسی:
یکی از راهکارهای موثر برای تقویت قوای جنسی، دریافت مواد غذایی مفید و مؤثر بر آن است. شکر سرخ به دلیل داشن مواد معدنی و ویتامینی، می‌تواند سبب افزایش میل جنسی شود.
4- رفع کم خونی:
درمان کم خونی راهکارهای خوراکی زیادی دارد. کم خونی ناشی از فقر آهن با دریافت روزانه آهن کنترل میشود. یکی از ترکیبات موجود در طبرزد آهن است که برای دریافت مقدار متعادل، از آن می‌توان استفاده کرد.
5- رفع گرفتگی صدا:
برای اینکه بتوان گرفتگی صدا را رفع کرد، فقط کافی است مقدار یک قاشق چایخوری از شکر سرخ را داخل آب ولرم همراه روغن بادام شیرین حل کرد و نوشید. این ترکیب به خوبی به باز شدن صدا کمک میکند.
6- درمان سرماخوردگی و آنفولانزا:
یکی از بهترین راهکارهایی که برای درمان سرماخوردگی و آنفولانزا وجود دارد، نوشیدن مایعات و دمنوش‌های طبیعی و گرم است. از عوارض اذیت کننده این دو بیماری می‌توان به خشکی گلو اشاره کرد.برای رفع آن فقط کافی است به دمنوش‌هایی که استفاده میشود، مقداری شکر سرخ اضافه کرد. حتی مصرف آن به رفع گرفتگی گلو که ناشی از التهابات ایجاد شده است، کمک می‌کندو در درمان آنفولانزا، سرفه و سرماخوردگی مؤثر است.
7- سلامت قلب و عروق:
یکی از ترکیباتی که در این ماده خوراکی وجود دارد، پتاسیم است. طبق تحقیقات انجام شده این ماده معدنی برای تعادل املاح، الکترون‌ها و مایعات بسیار ضروری است. حتی سلامت قلب و عروق نیز بسته به دریافت این ماده معدنی است.مصرف شکر سرخ باعث تنظیم فشار خون در افرادی می شود که از فشار خون بالا و یا پایین رنج می برند.
8- درمان یبوست و مشکلات گوارشی:
برای دردهای شکمی و التهابات معده و مشکلات گوارشی مفید بوده و ملین شکم و رفع کننده یبوست است که یکی از بدترین اختلالات گوارشی است و برای درمانش مصرف مقداری شکر سرخ، به دلیل فیبر و ملاس موجود در آن توصیه می شود.
9- تسکین دردهای قاعدگی:
این شکر به دلیل دارا بودن درصد بالای پتاسیم به شل شدن عضلات از جمله عضله رحم در دوران قاعدگی بسیار کمک میکند. پتاسیم مانع انقباضات رحمی و گرفتگی‌های قاعدگی در همچنین گرفتگی عضلات در این دوران میشود. چنانچه شکر سرخ را روزانه با دمنوش نعناع و یا دمنوش زنجبیل و یا دمنوش بابونه برای درمان قاعدگی مصرف کنید، به آسانی جایگزین داروهای شیمیایی موجود در بازار میشود.
10- درمان چاقی:
از آنجا که یکی از خواص شکر سرخ دارا بودن درصد کالری پایین نسبت به شکر سفید می‌باشد در نتیجه آن را به راحتی و بدون هیچگونه نگرانی جایگزین قند و شکر مصرفی خود کنید. چرا که نه تنها طعم و عطر دلخواه شما را برآورده میکند بلکه موجب کاهش وزن و پیشگیری از چاقی میشود.
11- مانع پیری زود رس:
اگر دنبال جوانسازی و شادابی پوست خود هستید، بهتر است شکر سرخ را جایگزین شکر سفید نمایید.با شکر سرخ می‌توانید روند پیری زودرس را کاهش دهید و استخوان‌ها و مفاصل‌تان را محکم کنید.
12- تقویت کبد:
شکر سرخ می‌تواند برای تقویت کردن کبد، پاکسازی خون و درمان کم‌خونی گزینه مناسبی باشد.
13- رفع سودا:
شکر سرخ بر عکس شکر سفید که مولد خلط سودا است، دافع خلط سودا می باشد.
14- خواص شکر سرخ برای مردان:
شکر سرخ باعث تقویت قوای جنسی، افزایش تعداد و حرکت اسپرم، و بهبود عملکرد پروستات می شود.
15- خواص شکر سرخ برای زنان:
باعث تنظیم چرخه قاعدگی، کاهش دردهای قاعدگی، افزایش شیر مادر و درمان کم‌خونی میشود.
16- خواص شکر سرخ در بارداری:
فواید شکر سرخ آن قدر زیاد می‌باشد که در دوران بارداری مصرفش به دلیل ارزش تغذیه ای بالایی که دارد به خانم‌های باردار درحد اعتدال توصیه میشود.
17- خواص شکر سرخ در شیردهی:
شکر سرخ به دلیل دارا بودن مواد مغذی و ویتامین‌ها، به افزایش شیر مادر در دوران شیردهی کمک میکند.
18- مصرف شکر سرخ برای دیابتی ها:
به دلیل اینکه ساکاروز کالری کمتری نسبت به دیگر شکرها دارد، مبتلایان به دیابت می توانند به آسانی آن را مصرف کنند.
طبع شکر سرخ
در طب سنتی، شکر سرخ دارای طبع گرم و تر است. بنابراین، افرادی که طبع گرم دارند، باید در مصرف آن احتیاط کنند.
مضرات شکر سرخ
مصرف شکر سرخ در حد اعتدال مشکلی ایجاد نمی‌کند.
مقدار مصرف شکر سرخ در روز :
به عنوان یک جایگزین طبیعی برای شکر سفید از شکر سرخ می‌توانید روزانه حدود یک تا دو قاشق غذاخوری از آن را مصرف کنید. این مقدار به شما کمک میکند تا از طعم شیرین آن لذت ببرید بدون اینکه به بدن خود آسیب بزنید.مصرف متعادل شکر سرخ به عنوان بخشی از یک رژیم غذایی سالم می‌تواند به بهبود وضعیت کلی سلامت کمک کند.
شکر سرخ چگونه تهیه میشود؟
کشاورزان پس از کندن نیشکرها از مزارع و جدا کردن برگ و اضافات از ساقه آن، نیشکرها را به درون دستگاه آبگیری ریخته و آب آنها را می‌گیرند.
آب حاصل از نیشکر را به مدت دو تا سه ساعت در دیگ‌های بزرگ مسی می‌جوشانند تا آب آن تبخیر شده و غلظت شیره نیشکر افزایش پیدا کند. برای آنکه شیره نیشکر سر نرود و ته نگیرد در هنگام جوشاندن آن را به طور مداوم هم می‌زنند.
برای تهیه شیره خالص باید ناخالصی‌هایی را که روی سطح آن جمع میشود خارج کنند. البته این ناخالصی‌ها دور نمی‌ریزند و در جای دیگری کاربرد دارند. پس از چند ساعت حرارت دیدن، شکر سرخ که تقریباً از نظر ظاهری شبیه حلواست آماده شده است.
پس از جامد شدن آن را به قسمت‌های کوچکتری تقسیم کرده و آماده مصرف می‌کنند. از پخت شیره نیشکر برای تهیه شکر سرخ چند محصول جانبی نیز بدست می‌آید که مصارف خوراکی دارند. لازم به ذکر است برای تهیه شکر سرخ مرغوب به شکرپزی باتجربه و ماهر نیاز است که دقت کافی را داشته و کاملاً به فوت و فن این کار آشنا باشد.
نکته پایانی:
شکر سرخ، با رنگ گرم و طعم منحصر به فردش، نقشی ویژه در سفره‌های جهانی دارد.
شکر سرخ، به دلیل ویژگی‌های خاص، در تهیه دسرها، نوشیدنی‌ها و حتی سس‌ها به کار می‌رود و در فرهنگ‌های مختلف، از هند تا برزیل، به عنوان یک جزء اساسی در غذاهای محلی شناخته میشود.شکر سرخ یکی از انواع جذاب و متمایز از شکر است که در آشپزی جهانی مورد توجه و استفاده قرار می‌گیرد و جایگاه خود را به عنوان یک ماده شیرین‌کننده و تزئینی برجسته دارد.
مقالات مرتبط:
گردآوری شده توسط واحد فرهنگی خانه احسان
